Ο Θανάσης Παπαθανασίου και ο Μιχάλης Ρέππας έχουν κερδίσει τις χειραψίες μας και δεν χρειάζονται συστάσεις. Το δίδυμο που προσέδωσε φρέσκια ματιά, ουσιαστική ωριμότητα και καθιέρωσε τη σύγχρονη κωμωδία, με την πρόσκληση – «πρόσχημα» που τους δίνει το είδος, δημιουργούν πάντα, με όχημα το γέλιο, έργα πολύ σοβαρά για κάθε είδωλο του κοινωνικού μας καθρέφτη. Έχουν κάθε διάθεση να δουν την απελπισία απ’ την ανάποδη και να την κάνουν ελαφρότερη. Μια καλόγουστη φάρσα συνδεδεμένη άρρηκτα με τον ορό της αλήθειας που ομολογεί πράγματα για το σπίτι μας, το χαρακτήρα και τον τόπο μας. Έχουν κάθε διάθεση να εντρυφήσουν στην απληστία, την ηθική μας ανεπάρκεια, την διαρκώς επιτηδευμένη υποκρισία μας, να εισχωρήσουν στο κακομαθημένο της μυαλό και να το παιδέψουν μέσα από ένα μαύρο χιούμορ που δυστυχώς ξεβράζει στην αμμουδιά της σκέψης όλα τα φύκια του αμοραλισμού που μας διακρίνει και δεν είναι το μετάξι που βοούμε ή θέλουμε να πιστεύουμε. Και οι ήρωες των έργων τους το ξέρουν. Γι’ αυτό και γίνονται πάντα αυτό ακριβώς που αρνούμαστε να δούμε.
Οι «Συμπέθεροι απ’ τα Τίρανα» (2008) –μια απ’ τις δικαίως πιο αναγνωρισμένες κωμωδίες τους– αναφέρονται ακριβώς σ’ αυτή την άρνηση. Την άρνηση ταυτότητας. Μια τραμπάλα ανάμεσα στο ποιοι είμαστε, ποιοι νομίζουμε πως είμαστε και τι θέλουμε να φαίνεται πως είμαστε.
Η αβέβαιη προσπάθεια των μεταναστών να ενταχτούν στην ελληνική κοινότητα μέσω των μεικτών γάμων, γίνεται το κεντρικό θέμα της παρούσας κωμωδίας όπου οι συγγραφείς φωτογραφίζουν την προκατάληψη της κατάφασης- επομένως την άρνηση, την “επική αντίδραση” που έχουμε για ισότητα, ισονομία και δικαιώματα. Καυτηριάζουν όλους τους μορφασμούς που αποκτάμε απέναντι στο έτερο, στο ξένο, στο ανοίκειο ακόμα και στο εντελώς πρωτόγνωρο που καλούμαστε να διαχειριστούμε. Μια βαθιά, λαϊκή κωμωδία γλυκιάς επιπολαιότητας για τον έρωτα που δεν έχει υπηκοότητα, που δεν υπακούει στις συμβάσεις και δεν φυλακίζεται στα βλέμματα της γειτονιάς. Μια αμιγώς ελληνική ιστορία των τετραγωνικών της οικείας μας αλλά και της δύστυχης τετράγωνης λογικής μας που αποκαλύπτει οικείες συμπεριφορές για την μικροαστική μεγαλομανία, την εθνική πονηριά και την ατομική μας οκνηρία, που ενθαρρύνει την κριτική στους άλλους, αλλά αναβάλλει επανειλημμένα την αυτοκριτική μας.
Η σκηνοθεσία του έργου, κατά ένα μαγικό τρόπο μας οδηγεί πάλι στο αναγνωρίσιμο ύφος των Παπαθανασίου και Ρέππα ενώ φαίνεται εμποτισμένο με την αισθητική και την προσωπικότητά τους. Μοιάζει να καθοδηγούν τους ηθοποιούς, ακόμα κι αν δεν σκηνοθετούν οι ίδιοι! Ο Σταύρος Καραγιάννης είχε προδιαγεγραμμένα και ασφαλή πλαίσια να κινήσει το ρυθμό της παράστασης και επιπλέον οι περισσότεροι από τους συντελεστές είχαν αναμετρηθεί ξανά με το ίδιο έργο στο πρόσφατο παρελθόν. Η μουσική και το τραγούδι της Αφροδίτης Μάνου, τα σκηνικά της Λίας Ασβεστά, τα κοστούμια της Έβελυν Σιούπη, όλα ήδη αναγνωρίσιμα από τηλεοπτική τους αναφορά, μεταφέρονται στη σκηνή και οδηγούν σε μια επαναστατική γιορτή το κλίμα της παράστασης.
Η έμπειρη Ελισάβετ Κωνσταντινίδου είναι καλή και κερδίζει το υποκριτικό στοίχημα να ταυτίζεται στο ρόλο της Πένης χωρίς να τυποποιείται. Η Σοφία Παυλίδου ρόλο της αδελφή της Πωλίνας είναι σαγηνευτική, θελκτική, άμεση και απόλυτα σαρωτική επί σκηνής. Είναι η έκπληξη της παράστασης! Ο Κώστας Καζάκας στο ρόλο του Αλβανού συμπέθερου είναι ιδανικός και καταγράφει προσωπική επιτυχία ενώ εκμεταλλεύεται κάθε σκηνικό δευτερόλεπτο για να απογειώσει την ροή. Δίπλα τους σε κοινά κι επίσης ασφαλή, αναγνωρίσιμα επίπεδα του υποκριτικού τους αισθητήρα, οι Δημήτρης Μαυρόπουλος, Βασίλης Κούκουρας, Νατάσα Κοτσοβού, ο πάντα καίριος Πάνος Σταθακόπουλος, καθώς και οι νεότεροι εκκολαπτόμενοι ηθοποιοί Χριστίνα Πετρολέκα, Ντάνιελ Νούρκα, στέκονται στο ύψος της παράστασης αντλώντας δυναμική από τις ατάκες του θρυλικού έργου που πλέον διαμορφώνει κωμική παράδοση.
Εν κατακλείδι, οι Συμπέθεροι απ’ τα Τίρανα, είναι μια σίγουρη λύση ψυχαγωγίας στη σπαζοκεφαλιά της θεατρικής υπερπροσφοράς. Όχι μόνο γιατί η ευφορία και η ευφυΐα της καλής κωμωδίας δείχνει να εκλείπει, όχι μόνο γιατί είναι μια παράσταση με διαδρομή, αλλά πολύ περισσότερο γιατί οι Παπαθανασίου-Ρέππας είναι απ’ τις σπάνιες περιπτώσεις συγγραφέων που έχουν το κοινό τους στο θέατρο, ανεξάρτητα απ’ τα στελέχη της εκάστοτε παράστασης που δίνουν πνοή στα έργα τους. Και δεν έχουν μόνο τη διάθεση να κάνουν κωμωδία τις τραγικότητες που μας απασχολούν, αλλά και το δικαίωμα. Δεν είναι καθόλου λίγο να ξέρεις πως θα γελάσεις το δράμα σου.
ΜΑΡΙΟΣ ΛΕΒΕΝΤΗΣ
Θεατρολόγος, Κριτικός θεάτρου
Θεατρικός συγγραφέας, Ποιητής & Δοκιμιογράφος
Η σκηνοθεσία του έργου, κατά ένα μαγικό τρόπο μας οδηγεί πάλι στο αναγνωρίσιμο ύφος των Παπαθανασίου και Ρέππα ενώ φαίνεται εμποτισμένο με την αισθητική και την προσωπικότητά τους. Μοιάζει να καθοδηγούν τους ηθοποιούς, ακόμα κι αν δεν σκηνοθετούν οι ίδιοι! Ο Σταύρος Καραγιάννης είχε προδιαγεγραμμένα και ασφαλή πλαίσια να κινήσει το ρυθμό της παράστασης και επιπλέον οι περισσότεροι από τους συντελεστές είχαν αναμετρηθεί ξανά με το ίδιο έργο στο πρόσφατο παρελθόν. Η μουσική και το τραγούδι της Αφροδίτης Μάνου, τα σκηνικά της Λίας Ασβεστά, τα κοστούμια της Έβελυν Σιούπη, όλα ήδη αναγνωρίσιμα από τηλεοπτική τους αναφορά, μεταφέρονται στη σκηνή και οδηγούν σε μια επαναστατική γιορτή το κλίμα της παράστασης.
Η έμπειρη Ελισάβετ Κωνσταντινίδου είναι καλή και κερδίζει το υποκριτικό στοίχημα να ταυτίζεται στο ρόλο της Πένης χωρίς να τυποποιείται. Η Σοφία Παυλίδου ρόλο της αδελφή της Πωλίνας είναι σαγηνευτική, θελκτική, άμεση και απόλυτα σαρωτική επί σκηνής. Είναι η έκπληξη της παράστασης! Ο Κώστας Καζάκας στο ρόλο του Αλβανού συμπέθερου είναι ιδανικός και καταγράφει προσωπική επιτυχία ενώ εκμεταλλεύεται κάθε σκηνικό δευτερόλεπτο για να απογειώσει την ροή. Δίπλα τους σε κοινά κι επίσης ασφαλή, αναγνωρίσιμα επίπεδα του υποκριτικού τους αισθητήρα, οι Δημήτρης Μαυρόπουλος, Βασίλης Κούκουρας, Νατάσα Κοτσοβού, ο πάντα καίριος Πάνος Σταθακόπουλος, καθώς και οι νεότεροι εκκολαπτόμενοι ηθοποιοί Χριστίνα Πετρολέκα, Ντάνιελ Νούρκα, στέκονται στο ύψος της παράστασης αντλώντας δυναμική από τις ατάκες του θρυλικού έργου που πλέον διαμορφώνει κωμική παράδοση.
Εν κατακλείδι, οι Συμπέθεροι απ’ τα Τίρανα, είναι μια σίγουρη λύση ψυχαγωγίας στη σπαζοκεφαλιά της θεατρικής υπερπροσφοράς. Όχι μόνο γιατί η ευφορία και η ευφυΐα της καλής κωμωδίας δείχνει να εκλείπει, όχι μόνο γιατί είναι μια παράσταση με διαδρομή, αλλά πολύ περισσότερο γιατί οι Παπαθανασίου-Ρέππας είναι απ’ τις σπάνιες περιπτώσεις συγγραφέων που έχουν το κοινό τους στο θέατρο, ανεξάρτητα απ’ τα στελέχη της εκάστοτε παράστασης που δίνουν πνοή στα έργα τους. Και δεν έχουν μόνο τη διάθεση να κάνουν κωμωδία τις τραγικότητες που μας απασχολούν, αλλά και το δικαίωμα. Δεν είναι καθόλου λίγο να ξέρεις πως θα γελάσεις το δράμα σου.
ΜΑΡΙΟΣ ΛΕΒΕΝΤΗΣ
Θεατρολόγος, Κριτικός θεάτρου
Θεατρικός συγγραφέας, Ποιητής & Δοκιμιογράφος