Προμηθέας Δεσμώτης, Μέχρι τέλους
Επιστρέψαμε στα ανοιχτά θέατρα μετά από έναν πληγωμένο χειμώνα, όπου η εξουσία της πανδημίας τα κράτησε κλειστά σχεδόν έναν χρόνο, για να ακούσουμε και να δούμε ένα έργο κατά της εξουσίας. Καθόλου τυχαία η επιλογή του, το θερινό θεατρικό στοίχημα του 2021.Ο Άρης Μπινιάρης αποτελεί έναν από τους έντιμους σκηνοθέτες στις αναβιβάσεις του Αρχαίου δράματος. Με σεβασμό στο κείμενο, το φώτισε εύστοχα χωρίς σκηνοθετικές υπερβολές και απέδωσε τον Αισχύλειο λόγο με μέτρο και σκηνική ευφυία, αξιοποιώντας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τον Γιάννη Στάνκογλου, o οποίος λάμπει από θεατρική ωριμότητα σε μια από τις πληρέστερες ερμηνείες της καριέρας του.
Ο Γιάννης Στάνκογλου, πότε με έντονους, πότε με άτονους σκοπίμως αναστεναγμούς, βάσισε το έργο στις εισπνοές και τις εκπνοές του. Οι δραματικές κορυφώσεις του, τον έβρισκαν όρθιο και απελπισμένο-δείχνοντάς μας κάθε φορά το ύψος της δραματικότητάς του. Μ’ ένα ταλαιπωρημένο ένδυμα και τα χέρια του να μην ξεχνιούνται στιγμή από τα δεσμά του, ο Γιάννης Στάνκογλου είναι ο Προμηθέας Δεσμώτης. Είναι ο άνθρωπος που αποφασίζει να αντισταθεί ηρωικά στον «Θεσμό» και στην «Κυβέρνηση» του Δία και υπομένει χριστιανικά το μαρτύριο.
Τις εντυπώσεις κερδίζει η απίθανη η Ηρώ Μπέζου που τα κάνει όλα πιθανά με την αξιοζήλευτη ερμηνεία της. Η καταδικασμένη ανθρωπόμορφη και αποπλανημένη από τον Δία Ιώ, η γεμάτη με κατάρες της Ήρας, τοποθετεί το σώμα της στη ραχοκοκαλιά ενός ζώου και κατακλύζει την σκηνή με τις αρετές της. Με τρομερή ευλυγισία και εντυπωσιακή μαεστρία του εαυτού της, υιοθετεί τους πνεύμονες του ζώου που "ντύνεται" και με αριστουργηματικές κοφτές ανάσες μας χαρίζει έναν από τους συγκλονιστικότερους μονολόγους του φετινού καλοκαιριού.
Εντυπωσιακός είναι και ο ρυθμός του Χορού που ικανοποιεί ευχάριστα με την ουσιαστική και διακριτική του συμμετοχή, χωρίς να υποπέσει σε παγίδες του φωνακτού.
Καλός ο Ωκεανός του Αλέκου Συσσοβίτη, οποίος υπογραμμίζει τον ρόλο του με χειρουργική ειρωνεία.
Σταθερός στο ρόλο του Ερμή ο Ιωάννης Παπαζήσης.
Αυστηροί οι Άρης Μπινιάρης ως Κράτος και Κωνσταντίνος Γεωργαλής ως Βία.
Αιφνιδιαστικός ο Δαυίδ Μαλτέζε ως Ήφαιστος.
Η παράσταση «Προμηθέας Δεσμώτης» είναι μια φιλότιμη προσπάθεια με κορυφαίο υποκριτικό ενδιαφέρον που φλερτάρει ανοιχτά με ένα μεγάλο μελωδικό γεγονός. Η παρουσία του μουσικού Νίκου Παπαϊωάννου επί σκηνής στο βιολοντσέλο, δίνει τον τόνο σε όλη την παράσταση ενώ η μουσική του Φώτη Σιώτα κρατά σημαντικά την ατμόσφαιρα. Ο δωρικός πέτρινος βράχος στο σκηνικό της Μαγδαληνής Αυγερινού, διατυπώνει με σαφήνεια το μέγεθος και το ύψος της τιμωρίας. Τα κοστούμια της Βασιλικής Σύρμα, δένουν αρμονικά στον εικαστικό πίνακα της παράστασης, ενώ προσωπική της νίκη αποτελεί το ειδικό κοστούμι της Ιούς. Η μετάφραση του Γιώργου Μπλάνα, αναδύει ωραίους ποιητικούς πειρασμούς.
Τέλος, είναι χρήσιμο να σκεφτούμε πόσο γενναία είναι τα ανεβάσματα αυτών των έργων με υλικά επί της ουσίας. Στην εποχή που η εξουσία ορίζει και προσδιορίζει το άτομο, είναι αδιανόητο κάποιος να την καταχράται για να εξευτελίζει τα ανθρώπινα όρια. Ο Προμηθέας είναι ο άνθρωπος που δεν πονηρεύει τα πιστεύω του, αλλά τα εμψυχώνει. Είναι ο άνθρωπος που θα εξακολουθήσει να είναι άνθρωπος κι όχι υποτακτικός διαταγών. Είναι ένα αμετανόητο σύμβολο για την ίδια την ανθρωπιά του. Κι ίσως αυτή είναι και η πραγματική ελευθερία που όλοι ζητάμε: Να να μην παζαρεύουμε την ανθρωπιά μας, να μην τη λησμονούμε. Να την διατηρούμε μέχρι τέλους.
Σε μια στιγμή επείγουσας μολυσματικής επικαιρότητας, που μας εξουσιάζει ο φόβος για το άγνωστο ή ακόμη και με την με την πρόσφατη εξέγερση του κινήματος #me too που έθιξε ακριβώς αυτή την κατάχρηση, το έργο πετυχαίνει τον σκοπό του. Είναι το ίδιο χρήσιμο να σκεφτούμε γιατί η εξουσία κάνει μαριονέτα την κοινωνία της και σε τι ωφελεί να κατακεραυνώνουμε το δίκιο και την προσφορά των ανθρώπων. Ανθρώπων που αν μη τι άλλο μας προμηθεύουν γνώση και τέχνη.
ΜΑΡΙΟΣ ΛΕΒΕΝΤΗΣ
Θεατρολόγος, Κριτικός θεάτρου
Θεατρικός συγγραφέας, Ποιητής & Δοκιμιογράφος